تکلیف دادگاه به صدور ابلاغیه و اجراییه رای داوری

/ 9 تیر 1400 / بدون دیدگاه / در رویدادها / توسط

تکلیف دادگاه به صدور ابلاغیه و اجراییه رای داوری

تکلیف دادگاه به صدور ابلاغیه و اجراییه رای داوری در حالت های مختلف آن یعنی در صورت قابل ابطال بودن رای داوری یا صحیح بودن رای در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد. مطابق قانون و قواعد داوری داور مکلف است در مدت داوری رای خود را صادر و برای ابلاغ به دفتر دادگاه تسلیم نماید البته با توجه به توافق محور بودن داوری طرفین داوری می توانند برای ابلاغ رای داور روش دیگری را تعیین کنند. مانند ابلاغ از طریق ارسال ایمیل، یا پست سفارشی.

لازم به ذکر است که در حال حاضر با وجود دفاتر خدمات قضایی الکترونیک ابلاغ رای داور در قالب ثبت دادخواست در دفتر خدمات قضایی هم صورت می گیرد.

سوال اینجاست که آیا با تسلیم هر رای داوری به دفتر دادگاه، دادگاه مکلف به ابلاغ آن به طرفین می باشد یا برای ابلاغ ابتدا باید رای داوری را از لحاظ شکلی و ماهیتی مورد بررسی و کنترل قرار دهد؟

اگر رایی که توسط داور صادر شده بر خلاف قانون یا اسناد رسمی یا آرای قضایی باشد باز هم دادگاه مکلف به ابلاغ چنین رایی است یا خیر؟

توجه داشته باشید که ابلاغ رای داوری مقدمه‌ای است برای اجرای آن. مطابق ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی صدور اجراییه رای داوری ۲۰ روز پس از ابلاغ آن انجام می‌شود.

برای ابلاغ رای داوری از طریق دادگستری باید دادخواست ابلاغ رای داور به دادگاه ارائه شود دادگاه برای ابلاغ رای داور تکلیفی به تشکیل جلسه رسیدگی ندارد و صرفاً با درخواست داور یا طرفین داوری، رای ابلاغ می گردد.

پس از ابلاغ رای داوری در صورتی که ذینفع، خواهان اجرای رای داوری باشد باید به دادگاه صالح دادخواست صدور اجراییه دهد. در این مواقع هم سوال پیش می آید آیا دادگاه مانند مورد ابلاغ رای داوری در هر صورت مکلف به صدور اجراییه است یا لازم است قبل از صدور اجراییه، رای داوری را مورد بررسی قرار دهد؟

به عبارت دیگر

در صورتی که رای داور مشمول یکی از موارد ابطال رای داوری باشد آیا دادگاه باز هم مکلف به صدور اجراییه است یعنی برای رایی که قانونا قابل ابطال است اجراییه صادر می شود؟
نظریه اول:

با توجه به اینکه قانونگذار مرجع داوری را به عنوان مرجع حل و فصل اختلافات و دعاوی در کنار مراجع دادگستری به رسمیت شناخته است و آرای صادره از داوری را مانند آرای صادره از دادگاه ها و مراجع قضایی لازم الاجرا دانسته است‌ مسلما به دنبال اهدافی در جهت پیشرفت و رشد مراجع قضایی و بهبود روند رسیدگی قضایی بوده است .

مهمترین هدف از رسیدگی داوری کاستن از پرونده‌های دادگاه هاست.

البته داوری مزیت های فراوانی در مقایسه با رسیدگی در مراجع دادگستری دارد ولی مهمترین هدف از رسیدگی داوری جلوگیری از تراکم پرونده ها در دادگاه ها و کاهش حجم کاری قضات و در نتیجه بهبود عملکرد کارکنان دادگستری و رسیدگی دقیق تر و سریعتر آنها به پرونده هاست. پس اگر قرار باشد دادگاه علاوه بر پرونده های موجود در دادگستری ، به آرای صادر شده از مرجع داوری هم رسیدگی کند این امر به دور از هدف اصلی اعتبار بخشی به آرای داوری و کاستن پرونده های قضایی خواهد بود.

در نتیجه باید به آرای داوری اعتماد کرد و بدون رسیدگی دوباره و بدون توجه به شکل و ماهیت رای اقدام به صدور اجراییه نمود.

نظر دوم :

نظر دوم اینست که دادگاه ها باید محتوای آرای داوری را از لحاظ شکلی و ماهیتی مورد بررسی قرار دهند و اگر یکی از موارد مقرر در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی را در رای احراز کنند تکلیفی به صدور اجراییه برای چنین رایی را نخواهند داشت. زیرا اجرای رایی که خلاف قانون یا خلاف اسناد رسمی باشد و یا قابل ابطال باشد مسلما تاثیر غیر قابل انکار و منفی در نظم عمومی کشور و روابط حقوقی اشخاص خواهد داشت.

با توجه به این امر که واحد اجرای احکام هم بدون بررسی محتوای رای و بر اساس اجراییه صادره از دادگاه اقدام به اجرای رای می نمایند بنابراین دادگاه باید در موقع صدور اجراییه حتما صحیح بودن رای و مطابقت آن با قانون را احراز نماید.

happy-young-asian-couple-realtor-agent_7861-1032

ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی
رای داوری در موارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد :

۱- رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.

۲- داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رای صادر کرده است.

۳- داور خارج ازحدود اختیار خود رای صادر نموده باشد. دراین صورت فقط آن قسمت از رای که خارج از اختیارات داور است ابطال می گردد.

۴- رای داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.

۵- رای داور با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.

۶- رای به وسیله داورانی صادرشده که مجاز به صدور رای نبوده اند.

۷- قرارداد رجوع به داوری بی اعتبار بوده باشد.

در این باره نظرات مختلفی وجود دارد نظریه مشورتی اداره کل حقوقی نیز درباره تکلیف دادگاه به صدور ابلاغیه و اجراییه رای داوری چنین مقرر کرده است :

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه مصوب ۱۳۹۸/۰۶/۲۶

۷/۹۸/۵۷۲

شماره پرونده: ۵۷۲-۱۳۹-۹۸

استعلام:

چنانچه رای داور از لحاظ شکلی و ماهیتی بر خلاف قانون و اسناد رسمی و آراء قضایی باشد، آیا دادگاه تکلیفی به ابلاغ رای داور و صدور اجرائیه برای چنین آرایی دارد؟ چنانچه پاسخ منفی است، چه تصمیمی باید اتخاذ کند؟

پاسخ:

بازگشت به استعلام شماره ۹۰۳۰/۴۶۶۶/۷۲۱ مورخ ۱۳۹۸/۰۳/۱۱ به شماره ثبت وارده ۵۷۲ مورخ ۱۳۹۸/۰۴/۱۷، نظریه مشورتی این اداره کل به شرح زیر اعلام می گردد:

در فرض سوال در مورد ابلاغ رأی داور دادگاه وارد محتوای رأی نمی شود و باید رأی صادره توسط داور را به طرفین ابلاغ کند؛ اما در خصوص درخواست اجرای رأی داور با توجه به صدر ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ۱۳۷۹ چنانچه رأی داور مشتمل بر یکی از موارد مذکور در این ماده باشد، باطل است و قابلیت اجرایی ندارد. بنابراین هرگاه از سوی یکی از طرفین درخواست اجرای رأی داور شود، دادگاه مکلف است رأی داور را از حیث جهات مذکور در این ماده بررسی و تصمیم مقتضی مبنی بر قابل اجرا نبودن رای اتخاذ نماید.

بنابراین در صورتی که یکی از طرفین اجرای رای را از دادگاه بخواهد دادگاه مکلف است رای داوری را از لحاظ اصول و مبانی حقوقی مورد بررسی قرار دهد و در صورتی که از لحاظ قانونی شکلی و ماهیتی رای داوری مشکلی نداشته باشد و مشمول یکی از موارد بطلان رای داوری هم نباشد اجراییه صادر می‌نماید در غیر این صورت اگر غیر قابل اجرا بودن رای برای دادگاه محرز شود اجراییه ای صادر نخواهد کرد.

زیرا اصل بر حفظ و برقراری نظم عمومی و صدور آرای موافق با قوانین کشور می باشد.

هرچند طرفین توافقی در این خصوص کرده باشند اما در هر حال هر قرارداد و توافقی تنها در صورتی که قابلیت اجرایی دارد که مخالف صریح قانون نباشد. (ماده ۱۰ قانون مدنی و ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی)

ایران داوری مرکز تخصصی داوری در ایران است و با حضور مشاوران و داوران مجرب و متخصص ایران آماده قبول داوری در دعاوی و اختلافات شما و ارائه مشاوره داوری تخصصی می باشد.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر: English


  • تلفن تماس برای دریافت مشاوره و خدمات داوری: 02188321088 و 02188323279
  • تلفن همراه برای طرح درخواست مشاوره و خدمات داوری: 09123836621 و 09122985077
  • ایمیل برای طرح سوالات و درخواست ها و ارسال مدارک: irandavary@gmail.com
  • تلفن همراه برای ثبت نام در دوره های آموزش داوری: 09059298683

درباره نویسنده مهدی قاسمی مهدی قاسمی عضو گروه موسس مرکز ایران داوری وکیل پایه یک دادگستری عضو موسس گروه حقوقی برهان متخصص داوری و دعاوی ناشی از آن وکیل متخصص دعاوی املاک و اراضی و حقوق مهندسی و ...
مطالب مشابه

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *