/ 23 تیر 1404 / بدون دیدگاه / در یادداشت‌ها / توسط لیدا مقدم

با توجه به این‌که اعاده دادرسی به عنوان یکی از طرق فوق‌العاده شکایت از آراء فقط در موارد مصرح در قانون، امکان‌پذیر است و در قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ اعاده دادرسی نسبت به آرای داوری توسط داور پیش‌بینی نشده است، بر همین اساس اعاده دادرسی از آرای داوری ممکن نیست.

اعاده دادرسی یک روش فوق‌العاده برای رسیدگی مجدد به آراست که معمولاً فقط در مورد احکام دادگاه‌ها قابل اعمال است.

دلایل عدم امکان اعاده دادرسی نسبت به آرای داوری

۱- ماهیت داوری:

داوری یک روش جایگزین حل اختلاف است که در آن طرفین یک قرارداد، به جای مراجعه به دادگاه، توافق می‌کنند که اختلافات خود را از طریق یک یا چند داور حل کنند.

این روش به دلیل ماهیت خصوصی خود و توافقی بودن ، با مقررات مربوط به اعاده دادرسی که برای آرا دادگاه‌ها وجود دارد ، تفاوت دارد.

۲- قانون آئین دادرسی مدنی:

در قانون آئین دادرسی مدنی، به صراحت به امکان اعاده دادرسی نسبت به آرای داوری اشاره نشده است. ماده ۴۲۶ این قانون که به اعاده دادرسی می‌پردازد، ناظر به احکام دادگاه‌ها بوده و شامل آرای داوری نمی‌شود.

۳- موارد ابطال رای داوری

قانونگذار برای آرای داوری، راهکارهای دیگری برای رسیدگی مجدد پیش‌بینی کرده است.

از جمله این راهکارها ، امکان ابطال رأی داور در موارد مشخص شده در قانون (ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی) و همچنین اعتراض ثالث (ماده ۴۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی ) می باشد.

تفاوت بین حکم دادگاه و رأی داور

حکم دادگاه، نتیجه یک دادرسی قضایی است اما رأی داور نتیجه یک فرآیند داوری است که با توافق طرفین انجام می‌شود. به همین دلیل، مقررات مربوط به احکام دادگاه‌ها، لزوماً در مورد آرای داوری قابل اعمال نیستند مگر اینکه به آن اشاره شده باشد.

گفتیم که آرای داوری به دلیل ماهیت خاص خود و اینکه توسط داور یا هیئت داوری صادر می‌شوند مشمول مقررات اعاده دادرسی که در مورد احکام دادگاه‌ها وجود دارد، نمی‌شوند

اما در این بخش به تنها موردی که امکان اعاده دادرسی نسبت به رای داوری وجود دارد اشاره می کنیم.

اگر نسبت به رأی داوری اعتراضی دارید، باید در مهلت مقرر قانونی (برابر ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی) به دادگاه صالح مراجعه کرده و درخواست ابطال رأی داور را مطرح کنید.

اگر رأی داوری توسط دادگاه ابطال شود، دادگاه در خصوص ماهیت دعوا رسیدگی کرده و رأی صادر می‌کند. در واقع رای داور ابطال می شود و یک رای دادگاه صادر می گردد .

در این صورت، اگر شرایط اعاده دادرسی وجود داشته باشد، این امکان وجود خواهد داشت که نسبت به رایی که دادگاه صادر کرده اعاده دادرسی شود.

بنابراین تنها بعد از ابطال رای داوری و رسیدگی ماهوی دادگاه در دعوا و صدور رای ، می توان تحت شرایط قانونی اعاده دادرسی طرح نمود.

نتیجه کلی از برخی آرای قضایی

مربوط به اعاده دادرسی رای داوری

در حالت کلی در قوانین کشور طرح دعوای اعاده دادرسی نسبت به رای داور پیش بینی نشده است ولی تحت شرایطی امکان آن وجود دارد.
اعاده دادرسی مخصوص احکام دادگاه هاست و در مورد آرای داوری قابل رسیدگی در دادگاه نیست.

(سامانه ملی آرای قضایی)

نتیجه گیری

اعاده دادرسی از رای داوری یکی از موضوعات اختلافی در رویه جاری محاکم دادگستری است.

اما چنین به نظر می رسد اگر قانونگذار عقیده اش بر امکان تجدیدنظر خواهی، واخواهی، فرجام و اعاده دادرسی نسبت به رای داور بود مانند اعتراض ثالث به آن اشاره می کرد.

ماده ۴۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی:

شخص ثالث حق دارد به هرگونه رأی صادره از دادگاه‌های عمومی، انقلاب و تجدیدنظر اعتراض نماید و نسبت به حکم داور نیز کسانی که خود یا نماینده آنان در تعیین داور شرکت نداشته‌اند می‌توانند به عنوان شخص ثالث اعتراض کنند.

بنابراین می توان گفت تنها راه اعتراض به رای داوری برابر ماده ۴۹۰ قانون مذکور درخواست ابطال رای داوری و اعتراض ثالث می باشد.

ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی:

هر یک از طرفین می‌تواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ رأی داور از دادگاهی که دعوا را ارجاع به داوری کرده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد، حکم به بطلان رأی داور را بخواهد

در این صورت دادگاه مکلف است به درخواست رسیدگی کند.

ایران داوری مرکز تخصصی داوری در ایران است که با حضور مشاوران متخصص و مجرب آماده ارائه خدمات داوری ، قبول داوری ، مشاوره های تخصصی داوری می باشد.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر: